Δικαιολογητικά Μυστηρίων
1) 1. ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΓΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
Ἐν Νεαπόλει, τῇ 1ῃ Σεπτεµβρίου 2010
Ἀρ. Πρωτ. 932
Πρός τό Χριστεπώνυµο πλήρωµα τῆς καθ’ ἡµᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἐνταῦθα
Χριστιανοί µου ἀγαπητοί,
Ἡ ἐγκύκλιός µου αὐτή εἶναι ἀποτέλεσµα τῆς συναίσθησης τῆς ποιµαντικῆς µου εὐθύνης ὡς Ἐπισκόπου σας καί πνευµατικοῦ σας πατέρα, τῆς µεγάλης µου ἀγάπης γιά σᾶς, τῆς ἀγωνίας µου γιά τή σωτηρία τῶν ψυχῶν σας. Εἶναι καρπός ἔντονης προσευχῆς καί ἀνησυχίας, πού τήν ἔχω µοιραστεῖ πολλές φορές καί µέ τούς ἱερεῖς µας καί µέ πολλούς ἀπό τούς λα;κούς ἀδερφούς µας. Σᾶς παρακαλῶ νά τήν προσέξετε ἰδιαίτερα.
Ἀφορᾶ τήν τέλεση τῶν ἱερῶν µυστηρίων, τῶν γάµων καί τῶν βαπτίσεων. Ἡ σηµασία τους τεράστια. Ὁ γάµος εἶναι «µυστήριον µέγα» κατά τόν Ἀπόστολο Παῦλο. «Τό µυστήριον τοῦτο µέγα ἐστίν, ἐγώ δέ λέγω εἰς Χριστόν καί εἰς τήν Ἐκκλησίαν» (Ἐφεσ. ε΄ 32), ἡ δέ βάπτιση τοῦ παιδιοῦ µας, πού ἀποτελεῖ τό εἰσαγωγικό µυστήριο στήν Ἐκκλησία, µᾶς καθιστᾶ µέλη τοῦ σώµατος τοῦ Χριστοῦ, γινόµαστε Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, ντυνόµαστε τό Χριστό: «ὅσοι βαπτιστήκατε στό Χριστό, ντυθήκατε τό Χριστό» (Γαλ. γ΄ 27). Εἶναι τό µεγαλύτερο καί σοβαρότερο µυστήριο τῆς Ἐκκλησίας.
Καί ἐνῶ ἔχουν τέτοια σηµαντική ἀξία τά µυστήρια αὐτά γιά τή ζωή µας, τί συµβαίνει πολλές φορές κατά τήν τέλεσή τους; Τά µυστήριά µας, δυστυχῶς, ἔχουν µετατραπεῖ σέ κοσµικές, κοινωνικές ἐκδηλώσεις, µέ ἀποτέλεσµα νά ἔχει ἀτονήσει ἡ πνευµατική τους διάσταση καί τό βαθύ τους 2 νόηµα. Ὁ Ἱερός Ναός, ὁ τόπος, ἡ πηγή ἀπό ὅπου λαµβάνουµε τίς δωρεές τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος, ἀπό χῶρος προσευχῆς καί εὐλάβειας µετατρέπεται σέ χῶρο ἀνάρµοστης συµπεριφορᾶς, ὀχλαγωγίας, ὑπερβολικῆς χρήσης φωτογραφικῶν µηχανῶν καί video, µέ ἐξεζητηµένο στολισµό, µέ τούλια, κεριά, κλαδιά καί σχοινιά, πανιά, κλουβιά, µπαλόνια, ἀκόµη καί… παραθυρόφυλλα!!! Ἀπαράδεκτα πράγµατα, πέρα γιά πέρα ἀταίριαστα καί ἀπρεπῆ!!!
Ἡ Ἱερά Μητρόπολή µας, λοιπόν, γιά νά διαφυλάξει τήν ἱεροπρεπῆ τέλεση τῶν µυστηρίων ἀλλά καί τήν ἱερότητα τοῦ ναοῦ , ἀποφάσισε, ἔπειτα ἀπό συζητήσεις µέ τούς ἱερεῖς µας καί λα;κούς συνεργάτες µας, τά παρακάτω γιά τήν πιστή τήρηση τῶν ὁποίων σᾶς παρακαλῶ ὅλους θερµά.
Θα ἤθελα καταρχήν νά τονίσω ὅτι κύριοι ὑπεύθυνοι τῆς σωστῆς τέλεσης τῶν µυστηρίων εἶναι οἱ ἐφηµέριοι τῶν ναῶν µας. Ἐκεῖνοι ἔχουν λάβει ἐπιπρόσθετες ὁδηγίες καί παρακαλῶ νά ἐνηµερώνεστε ἔγκαιρα, νά συνεργάζεστε, ἀκόµη καί γιά λεπτοµέρειες ἄν χρειαστεῖ, ὥστε νά µήν προκαλοῦνται παρεξηγήσεις καί στενοχώριες.
Οἱ ὁδηγίες αὐτές θά ἀρχίσουν νά ἐφαρµόζονται πλήρως ἀπό τήν 1η Ἰανουαρίου 2011.
Α) Γιά τήν τέλεση τοῦ µυστηρίου τοῦ Γάµου:
1) Νά γίνεται ἔγκαιρη προσέλευση τῶν µελλονύµφων, προκειµένου τό µυστήριο νά τελεστεῖ µέ ἠρεµία, ἄνεση χρόνου καί προσευχή.
2) Ἐφιστᾶται ἡ προσοχή γιά τήν εὐπρεπῆ ἐνδυµασία ὅλων τῶν προσερχοµένων καί ἰδιαίτερα τῶν µελλονύµφων, παρανύµφων, γονέων καί ἀναδόχων, ὅπως ἁρµόζει στόν ἱερό χῶρο τοῦ ναοῦ.
3) Παράνυµφοι στό ἱερό µυστήριο τοῦ γάµου πρέπει νά εἶναι Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί.
4) Τόν Ἱερό Ναό κοσµοῦν οἱ εἰκόνες, οἱ ἁγιογραφίες, οἱ κανδῆλες, οἱ πολυέλαιοι καί ὁ λοιπός ἱερός διάκοσµος. Ὡς ἐκ τούτου εἶναι περιττός καί ἀσύµφωνος µέ τήν ἱερότητα τοῦ χώρου κάθε ἄλλος στολισµός ἐντός καί 3 ἐκτός τοῦ ναοῦ µέ µπαλόνια, κλουβιά, τούλια, φανάρια κτλ. Ἐπιτρέπεται κατ’ οἰκονοµία ὁ λιτός καί διακριτικός ἀνθοστολισµός (δύο ἀνθοστῆλες στό σολέα).
5) ∆έν επιτρέπεται ἡ ρίψη ρυζιοῦ, κουφέτων καί λουλουδιῶν κατά τήν ὥρα τοῦ «χοροῦ τοῦ Ἡσαjα». Ὁ λαός πιστεύει ὅτι ρίχνοντας ἐκείνη τήν ὥρα τό ρύζι οἱ νεόνυµφοι θά «ριζώσουν». Αὐτό εἶναι λάθος. Οἱ εὐχές τῆς Ἐκκλησίας µας, ἡ ἀγάπη τοῦ ζεύγους καί ὁ σεβασµός πρός τόν Θεό εἶναι αὐτά πού θά τούς βοηθήσουν νά «ριζώσουν». Ὅσοι ὡστόσο θέλουν νά διατηρήσουν τό ἔθιµο, µποροῦν νά ρίχνουν τό ρύζι στό σπίτι τήν ὥρα πού ξεκινᾶ ὁ γαµπρός καί ἡ νύφη γιά τήν Ἐκκλησία, καθώς καί ἔξω ἀπό τόν ἱερό ναό µετά τήν τέλεση τοῦ µυστηρίου.
6) Χρειάζεται µεγάλη προσοχή στή διακριτική παρουσία τῶν φωτογράφων. Ἀπαγορεύεται ἡ τοποθέτηση φωτογραφικῶν ὀµπρελῶν.
Β) Γιά τήν τέλεση τοῦ µυστηρίου τοῦ Βαπτίσµατος:
1) Συνιστᾶται κι ἐδῶ ἡ σεµνοπρεπής ἐνδυµασία γονέων καί ἀναδόχων καί ἡ σοβαρή στάση τους κατά τήν τέλεση τοῦ µυστηρίου.
2) Ἀπαγορεύεται ὁ στολισµός ἐντός καί ἐκτός τοῦ ἱεροῦ ναοῦ, ὅπως καί τῆς κολυµβήθρας, πού συχνά θυµίζει παιδική γιορτή καί ὄχι ἱερό µυστήριο. Καί ἐδῶ ὑπενθυµίζεται ἡ διακριτική παρουσία τῶν φωτογράφων στόν ἱερό ναό, πού δέν εἶναι στούντιο φωτογράφησης.
3) Καλό εἶναι ὁ νεοφώτιστος νά λαµβάνει ἕνα ὄνοµα.
4) Ἰδιαίτερη προσοχή χρειάζεται ἀπό ὅλους µας στό θέµα τοῦ ἀναδόχου. Ὁ ἀνάδοχος πρέπει νά εἶναι βαπτισµένος Χριστιανός Ὀρθόδοξος, ἀληθινά πιστός, νά γνωρίζει καί νά µπορεῖ νά διαβάζει τό «Πιστεύω», νά σέβεται τά µυστήρια τῆς Ἐκκλησίας καί νά ἔχει ἀντιληφθεί τή βαριά εὐθύνη πού ἐπωµίζεται ὡς ἀνάδοχος. Ὅσοι ἔχουν τελέσει µόνο πολιτικό γάµο, δέν µποροῦν νά γίνουν ἀνάδοχοι. Ἀνάδοχος πρέπει νά εἶναι ἕνας καί ὄχι κάτω τῶν 12 ἐτῶν.
Γ) Γιά τήν κηδεία καί τά µνηµόσυνα:
1) Σύµφωνα µέ τήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, τό Σάββατο εἶναι ἡµέρα ἀφιερωµένη στούς κεκοιµηµένους καί ἡ πιό κατάλληλη γιά τήν τέλεση τῶν µνηµοσύνων, µέσα πάντοτε στή Θεία Λειτουργία. Κατ’ οἰκονοµία τελοῦνται µνηµόσυνα καί τήν Κυριακή.
2) Νά ἀποφεύγεται κι ἐδῶ ὁ ἐξεζητηµένος στολισµός γύρω ἀπό τό φέρετρο. ἀρκοῦν τέσσερις ἀνθοστῆλες. Ὅσον ἀφορᾶ τά µνηµόσυνα, ἀρκεῖ ἕνα ἀνθοδοχεῖο, τό ὁποῖο θά διαθέτει ὁ ναός.
Χριστιανοί µου,
«Στῶµεν καλῶς, στῶµεν µετά φόβου»! Τά χρόνια πού ζοῦµε καί πού ἔρχονται εἶναι δύσκολα. Προβληµατίζοµαι: ἄραγε µήπως ἡ οἰκογένεια σήµερα κλονίζεται καί οἱ Χριστιανοί µας δέν εἶναι καλοστεριωµένοι λόγῳ καί τῆς ἀποµάκρυνσής µας ἀπό τό ἀληθινό πνεῦµα καί τή βίωση τῶν ἱερῶν µυστηρίων; Τρέµω στή σκέψη µήπως ἡ ἀνευθυνότητα καί ἡ ἐπιπολαιότητα πρῶτα «ἡµῶν» τῶν πατέρων σας καί µετά ἡ δική σας rσέ ἕνα τόσο σοβαρό θέµαr µᾶς κρατήσει µακριά ἀπό τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Οἱ γερές ρίζες τῆς Ἑλληνορθόδοξης Παράδοσής µας θά µᾶς κρατήσουν τελικά ὄρθιους. καί ὄχι ξενόφερτες καί ἀλλοπρόσαλλες µοντέρνες συνήθειες. Γι’ αὐτό «στήκετε καί κρατεῖτε τάς παραδόσεις ἅς ἐδιδάχθητε εἴτε διά λόγου εἴτε δι’ ἐπιστολῆς ἡµῶν» (Β΄ Θεσσ. β΄ 15).
Πατρικά σᾶς παρακαλῶ νά ἀκολουθήσετε ὅλοι τίς παραπάνω ὁδηγίες, ὥστε νά χαιρόµαστε τήν τέλεση τῶν µυστηρίων µέ ἡσυχία, µέ περισσότερη ἁπλότητα καί προπάντων µέ προσευχή.
Μέ πατρικές εὐχές καί ἀγάπη Χριστοῦ
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΒΑΡΝΑΒΑΣ